İnternette Nasıl Zengin Olunur?

İnternetten Nasıl Zengin Olunur

İnternet, ticari olmayan amaçlardan yola çıkılarak keşfedildi. Ama kısa sürede adlarını "dünyanın en zengin 100'ü" listesine yazdıracak girişimcilerin doğmasına yol açtı. Örneğin, ilk kez internet üzerinden kitap satan Amazon.com'un kurucusu Jeff Bezos, İnternet Explorer'ın yaratıcısı Bill Gates, Google'ın kurucuları Sergey BrinLarry Page, Yahoo!'nun kurucuları Jerry YangDavid FiloBu isimlerin çoğu genç yaşta başladıkları internet macerasında, yine genç yaşta milyar dolarlarla ifade edilen servetlere ulaştılar.

İnternet, Türkiye'de de girişimci ruhu körükledi. Belki ABD'li girişimciler gibi milyarlar değil ama milyon dolarlık cirolara ulaştılar.

Kazanılan paranın azlığı, Türkiye'de internet kullanımının diğer ülkelere göre az olmasından kaynaklanıyor. Çünkü, Türkiye, internet kullanımında 24'üncü sırada yer alıyor. Bu bir bakıma kötü, bir bakıma iyi bir haber. Kötü çünkü, bilişimin nimetlerinden henüz çok fazla yararlanamadık. İyi çünkü, bu Pazar hala çok bakir... İnternet tabanlı işler yaparak para kazanmak mümkün mü? Bu sorunun yanıtını bulmak için, bu alanda hızla büyüyerek milyon dolarlar kazanan girişimcilerle konuştuk.

Hemen hepsi 1020 bin dolar arasında değişen sermayelerle işe başladı. Zamanla şirketlerini 510 milyon dolar arasında değişen cirolara ulaştırmayı başardılar.

Peki nasıl başardılar? İşte internet girişimcilerinin öyküleri

Kimi online bilet sattı, kimi bebek malzemesi... Kimi web sitesi tasarladı, kimi de arkadaşlık sitesi kurdu... Çok değil, 1020 bin dolar sermayelerle başlattıkları işlerini 510 milyon dolar cirolara ulaştırdılar. İşte Türkiye'nin 14 yeni internet zengininin başarı öyküleri... 

İşin Püf Noktaları 

En iyi bildiğiniz ve tek bir alana odaklanın! 

Sabırlı olun, uzun vadeli düşünün ve takımınızı kurun! 

Anlaşılması kolay bir ürün veya hizmeti seçin! 

Risk almaktan korkmayın, hayallerinizin peşinden gidin! 

Karar verirken cesur olun, sektörün temellerini öğrenin! 

Bir plan hazırlayın, daha iyisini bulduğunuzda ilk planı çöpe atın! 

Teknolojiyi araştırıp iyice öğrenin, ihtiyacınıza göre, biçimlendirin! 

Yurtdışında yapılmış uygulamaları inceleyip Türkiye'ye uyarlayın! Yeni İş Fırsatları 

İçerik operatörlüğü: İnternetin yaygınlaşması, ortaya bu alanda uzman kişilere olan ihtiyacı artırıyor. Farklı içerikler oluşturup, talep edenlere satabilirsiniz. İçerik belirleyip bunları bazı sitelere satabilirsiniz. 

Şirketlere çöpçatanlık: Batılılar buna "matchmaker" diyorlar.

Örneğin birçok firmanın ürün ve hizmetlerini sitenizde bir araya getirebilirsiniz. 

Otobüs biletleri: Online sitesi olmayan otobüs firmalarının biletlerinin tümünü sitenizden satın alınabilir hale getirip, komisyonlardan para kazanabilirsiniz. 

Keyifland: Eğlence, akşam yemeği ve benzer arayışta olanlara, hangi bölgede bu hizmeti nasıl ve kaça alabileceklerini, internet üzerinden eposta veya SMS olarak yollayabiliriniz. 

Cebe web: Sadece cep telefonları için web sayfaları tasarlayabilirsiniz. Önümüzdeki dönemde CepWeb gibi yeni bir iş alanı olarak karşınıza çıkacak. 

Sanal zeka yazılımları: Sanal zeka yazılımı, donanımları yönetiyor. Bu alana yönelerek, kendinizi geliştirin. 

Banner toptancılığı: İnternette yayınlanan ve banner denen reklamları toplu olarak pazarlayabilirsiniz. Bunun için en fazla ziyaretçisi olan 1015 siteyi belirleyip, internet üzerinden reklamverenlere tek bir paket olarak pazarlayın. 

@ YEMEKSEPETİ.COM 

ABD'de öğrenciyken ilham aldı 

Yemeksepeti.com'un kurucusu Nevzat Yalçın, işletme mastırını, 1999'da San Fransisco'da eticaret üzerine yaptı. ABD'de öğrenciyken internet üzerinden yemek siparişi verildiğini gördü. Sistem şöyle işliyordu: 

Restoran ve kafeler internet üzerinden satış yapan sisteme üye oluyor. Üyelik için para öderlerken, satılan yemekler için de ortalama yüzde 10'luk komisyonlar ödeniyor... 

Yalçın, benzer bir projeyi Türkiye'de hayata geçirmek için 2001'de 5 kişiyle birlikte kolları sıvadı. Paket yemek işinin hızla büyüyeceğine inandılar. Potansiyel işyerlerini belirleyip, bunlara sistemi anlatmaya başladılar. Hikayenin kalan kısmını Yalçın'dan dinleyelim: 

"Başta 100 hedef restoran belirledik. Bunlara gidip ne yapmak istediğimizi anlattık. 85 bin dolarlık sermayeyle işe başladık. İki üç yıl para almadan, emeğimizi ortaya koyduk. 10 yıllık planlar yaptık. Ancak, Türkiye'de üst üste yaşanan krizlerden dolayı bu planlarımızı sürekli değiştirmek zorunda kaldık. Krizler karşısında pes etmemeyi öğrendik. Sonuçta beş kişilik kadroyu 22'ye, birkaç restorandan oluşan müşteri portföyümüzü de 750'ye çıkarmayı başardık. Geçen yıl yaklaşık 5 milyon dolarlık ciroya ulaştık." @ TICKETTURK 

Futbol bileti satarak büyüyor 

İnternetten bilet satışı giderek daha çok girişimcinin ilgisini çekiyor. Ticketturk de bunlardan biri... Şirketin kurucusu Gülseren Onanç, internetin eğlence, kültür, sanat ve spor etkinliklerindeki hedef kitleye ulaşım aracı olarak etkin kullanıldığını görüp, Amerika'dan Ticketmaster modelini örnek almış. Bölgesel bilet satış ağına ihtiyaç olduğunu görerek, Ticketturk'u kurmuş. Ardından da ABD'nin ikinci büyük online bilet satıcısı Tickets.com'la ortaklık yapmış. 

Gülseren Onanç, Ticketturk'ün altyapısını kurduktan sonra hemen işe başlamış. İlk olarak Anadolu takımlarına yöneldi. Trabzonspor'la yapılan anlaşmayı diğer kulüpler izlemiş. Bunun rakamlara nasıl yansıdığını Onanç şöyle özetliyor: 

"2004'te 300 bin bilet sattık. Bu yılki hedef 600 bin. Çağrı merkezi ve satış noktalarımızda bize hizmet elemanlarımız var. 2004 ciromuz 1.3 milyon dolardı. Bu yılın ilk 6 ayında 2 milyon dolar. 

Rakibimiz bizi pazara sokmamak için yapabileceği her şeyi yaptı. Bu da bizi sürekli rekabetten daha iyi yapma ve sürekli tetikte durma yönünde eğitti. Bundan da memnunum." 

Halen Ticketturk proje takımında 8 Türk ve 5 İngiliz tam zamanlı, bir Hollandalı ile bir ABD'li ise part time olarak çalışıyor. 

@ TICARET.NET 

Alıcı ve satıcıları buluşturuyor 

Murat Yanıklar, internet üzerinde yapılmış bazı projeler yerine özgün projelere yönelmeyi kafasına koydu. Bu amaç doğrultusunda 2000 yılında hayata geçirdiği Ticaret.net'in günümüzde 110 bin üyesi var. 

Site hayata geçtikten kısa bir süre sonra hem internet dünyasında hem de Türkiye'de ekonomik krizler yaşandı. Ama Yanıklar yılmadı, krizi fırsata dönüştürüp, reklama ağırlık verdi. Site pazaryeri gibi hizmet veriyor. Alıcı ve satıcıları sitede buluşturuyor. 

Yanıklar, şirketi kurarken kar merkezli bakmadıklarını, bunun da faydasını gördüklerini vurguluyor: 

"Eğer başta kar merkezli kursaydık krizde 'eyvah' derdik.

Ama demedik. Hep yapılmayanı yaparak fark yaratmaya çalıştık. Örneğin, web hosting hizmetimiz 'Sitekolik Online Tasarım'ı paketleyip piyasaya sunduk. Bursa'da bir ArGe merkezi kurduk. Hedef kitlemizle sürekli temas halindeyiz. Her ay 4 bin 500 işletmeyi ziyaret edip, ihtiyaçlarını yerinde saptıyoruz. Birebir görüşmelerimizden dolayı elimizde ciddi bir bilgi birikimi oluştu." 

Yedi ilde ofisi bulunan Ticaret.net, geçen yıl 8 milyon dolarlık ciroya ulaştı. Bu yıl ciroyu 10 milyon dolara, ofislerini de 26 ile yaymak istiyor. Şirkette toplam 250 kişi çalışıyor. 

@ TURK.INTERNET.COM 

Telekom'un habercisi... 

Füsun Nebil Sarp, internetle Alemdar Holding'de tanıştı. Burada bilgi işlem müdürü olarak çalışırken, Türkiye'nin ilk internet servis sağlayıcılarından Anet'i kurdu. 2000 yılında da Türk internet endüstrisi portalı olarak turk.internet.com'u kurdu. Site, ABD'li Jupiter Media Grubu'nun Türkiye yerel sitesi oldu. 

Günümüzde Turk.internet.com'u ziyaret eden 2.4 milyonu aşkın kişi, 130 milyon sayfayı izleyebiliyor. Turk.internet.com; 126 web sitesi, 173 eposta bülteni, 117 online forumu ve 78 eposta tartışma listesinden oluşan gelişmiş bir ağ. 

Artık telekom haberi denince akla ilk gelen sitelerin başında gelen Turk.internet.com'un haber ve araştırmalarından üyeler yararlanabiliyor. Yıllık abonelik 100 YTL. Üyelere üç ve altı aylık seçenekler de sunuluyor. @MEZUN.COM 

Sermaye kredi kartından... 

Ali Hantal, internetle, ABD'deki öğrencilik yıllarında çalıştığı kütüphaneye gelen dergileri okuyarak tanıştı. 1997'de Boğaziçi İşletme bölümünden mezun olduktan sonra ABD Baltimore Üniversitesi'nde MBA yapan Hantal, 1999'da okul arkadaşı Serkan Sevim'le birlikte Mezun.com'u kurdu. 

Hantal ve Sevim, verecekleri hizmetleri ihtiyaçtan yola çıkarak belirlemeye başlamışlar. Önce ABD'de öğrenci olan birinin ne gibi ihtiyaçları olacağını araştırmışlar. Kredi kartlarından çektikleri 20 bin doları sermaye yaparak yola çıkan ortaklar, 2 yıl hiçbir gelir olmadan tüm sıkıntılara göğüs gererek yollarına devam etmişler. Gece gündüz çalışmışlar... 

2.5 yıl içinde ekiptekilerin sayısı sekize çıkarken, Mezun.com da ABD'ye giden veya gideceklerin önemli uğrak sitesi haline gelmiş. 

Mezun.com'un ortakları, ikinci bir iş olarak ABD'de yaşayan Türklerin futbol maçlarını internet üzerinden izleyebilecekleri bir yazılım geliştirdiler. 

Hantal ve arkadaşları, ABD'de yaşayan Türklere yönelik telefon konuşma kartı "Calling Card"ı da 3.5 yıldır piyasada satıyor. 

@ KARİYER.NET 

CV'leri internete taşıdı 

Tufan Sevinçel, Gazi Üniversitesi Çalışma Ekonomisi bölümünde mastır yaparken internete merak salmış ve yurtdışındaki bazı siteleri yakın takibe almış. 1992'de kariyer danışmanlığı şirketini kurduğunda, işi gereği sürekli özgeçmişler (CV) gelmeye başlayınca, bunların internet üzerinden müşteriye gösterilip gösterilemeyeceğini kafasına takmış. 

İşte bu amaçla, 1997'de Kariyer.com adıyla bir internet sitesi kurmuş. 

Kurulduğu yıl sermayesi 5 bin dolar olan Kariyer.net, günümüzde 180 bin kişi tarafından ziyaret edilen, ilk 500 firmanın beşte üçünü elinde tutan bir insan kaynakları sitesi haline geldi. Sevinçel, başarısının sırrını şöyle özetliyor: 

"Öncelikle zamanlamamız iyi oldu. İkinci olarak, basın dışında yeni bir yayınlama mecrası arayanlar karşılarında bizi hazır buldu. Sitemizdeki CV sayısı 2.5 milyona ulaştı. 13 ofisimizde şirketlerle yıllık anlaşmalar yapıyoruz. Yıllık paketlerimiz içeriklerine göre, 90 milyondan başlayıp, 30 milyara kadar çıkıyor. Günde sitemizde 700 ilan çıkıyor." 

@ iLab HOLDİNG 

Projesi olana kapısı açık 

Mustafa Say, internetin geleceğini öylesine inanıyor ki, şirketinin adını "internet laboratuarı" anlamına gelen iLab olarak belirlemiş. iLab Holding, 2000 yılında, büyüme potansiyeli yüksek olan sektörlerdeki şirket ve projelere yatırım yapmak üzere kuruldu. 

iLab Holding, kimya, plastik, demirçelik, sigortacılık, insan kaynakları, eiş danışmanlığı ve yazılım geliştirme alanlarına yatırım yaptı. Say, hem şirket kurdu hem de bazı şirketlere ortak oldu. Şirketlerden Sigortam.net, internetten ilk karşılaştırmalı sigorta hizmetini sunanların başında geliyor. 27 Mart 2001'de faaliyete geçen siteyi, bu güne kadar 2.3 milyon kişi ziyaret etti. Sigortam.net üzerinden verilen toplam sigorta teklifi 1.2 milyona ulaştı. 

Mustafa Say: "Bize sunulan projelerde bazı kriterlere çok dikkat ediyoruz.

Örneğin, mutlaka farklılık içermesi gerekiyor. Kolay taklit edilemeyen ve benzeri olmayan, özel bir iş yaratılması lazım. Projenin Türkiye dışına çıkılabilecek ve ihtiyaç duyulan bir alana hizmet etmesine dikkat etsinler. Girişimcilerin bu iş fırsatını hayata geçirebilecek tecrübe ve birikime sahip olmalarında yarar var."@ İDEEFİXE.COM 

Net'ten kitap satıyor... 

İnternetten kitap satışı dendi mi ilk olarak dünyada Amazon.com, Türkiye'de İdeefixe geliyor. İdeefixe'in fikir babası ise Boğaziçi Üniversitesi mezunu Mehmet Budak. 

Dokuz yıl önce de Çelebi Holding'in sahiplerinden Canan Çelebioğlu'yla birlikte EBİ'yi (Elektronik Bilgi İşlemler) kurmuş. . 

Günümüzde EBİ altında hizmet veren birkaç site bulunuyor. Ancak bunlardan İdeefixe ve Siberalem amiral gemisi durumunda

Budak, ilk olarak firmaları ikna edip, aldığı 35 bin kitabın bilgilerini internete taşımış. Yelpazesine CD, kaset ve DVD satışını da eklemiş. Şimdi de bunlara teknoloji ürünlerini ekleyecek. 

İdeefixe, önümüzdeki yıl için aylık satış hedefini 150 bin paket ürün olarak belirlemiş. 42 kişinin çalıştığı şirketin yıl sonu ciro beklentisi 10 milyon dolar. 

Budak, İdeefixe'in ziyaretçi sayısının 250 bine ulaştığını, bunların yarısının da alışveriş yaptığını söylüyor. 

Siberalem.com'un işi ise çöpçatanlık. Budak ise ısrarla "arkadaşlık" sitesi olduğunu söylüyor. Siberalem'in ziyaretçi sayısı ise 3.2 milyon civarında. Budak, kimsenin özel hayatına karışmadıklarının altını çiziyor. 

@ GARANTİ ÖDEME 

Altı aylık sanal cirosu 417 milyon dolar 

Türkiye'de sanal ortamda yapılan alışverişin büyük bir kısmı Garanti Ödeme Sistemleri'nden geçiyor. Mustafa Şen, bu yılın ilk altı aylık döneminde sanal POS sayısının 3 bin 500 olduğunu hatırlattıktan sonra şu bilgileri veriyor: 

"Sanal ortamdaki toplam iş hacmi 417 milyon dolara ulaştı. Söz konusu POS'ların bin 617'si bize ait. Bizim üzerimizden de 163 milyon dolarlık işlem gerçekleşti.

Bankamız için söz konusu rakamlar geçen yıl 896 POS ve 185 milyon dolardı. 

Garanti Bankası, 1998'den beri eticaret konusunda çeşitli ilklere imza atarak dikkat çekti. Örneğin, SET'i (güvenli elektronik işlem) Türkiye'de ilk, Avrupa'da ise dördüncü uygulayan banka oldu. 

@ CODE INTERACTIVE 

Estetik web siteleri kuruyor 

ODTÜ Mühendislik mezunu Yiğit Karakış, 2000 yılında mezun olduktan sonra bir iki yıl reklamcılıkla uğraştı. İnternette gelecek gördüğü için Code Interactive'i kurmaya karar verdi. Şimdiye kadar 20'yi aşkın şirkete kurduğu web sitelerine hizmet veriyor. Karakış, şirketlere kurduğu web sitesinin estetik olmasına dikkat ediyor. 

Yiğit Karakış, şirketini 10 milyar liralık sermayeyle kurmuş. 

Karakış, yurtdışında web tasarımı yapan şirketlerin yılık kazancının ortalama 10 milyon dolar olduğunu, Türkiye'de ise 1 milyon dolarlarda seyrettiğini söylüyor.

@ GİTTİGİDİYOR 

Bilmeden eBay modelini oluşturdular 

İTÜ Mimarlık mezunu iki arkadaş Serkan Borançılı ve Burak Divanlıoğlu, beş yıl mesleklerini icra ettikten sonra, 1996'da internete bir bağlandılar pir bağlandılar. O gün bugündür de bir türlü kopamadılar

2001'e gelince internet tabanlı bir iş yapmaya karar verdiler. O yıl yaşları 26 ve 28 olan arkadaşların ceplerindeki toplam sermaye 100 bin dolar. Bir alışveriş sitesi yapmaya karar verdiler. 

Kafalarında oluşturdukları Gittigidiyor'un, dünyanın bir numaralı ikinci el alışveriş sitesi eBay'in Türkiye'ye özgü bir model olduğunu ise daha sonra anladılar. 

Borançılı ve Divanlıoğlu'nun ürünle herhangi bir temasları yok. Onlar Gittigidiyor'da sadece alıcı ile satıcıyı buluşturuyor. Sitenin formatını açık artırma şeklinde hazırlamışlar. Başlarda site üzerinden pul, eski paralar, kartpostallar, madalyalar el değiştiriyordu. Zamanla talep o kadar arttı ki, ortaklar siteye ikinci el bilgisayar parçalarını da eklediler. 

Şimdi siteye canlılık kazandırmak amacıyla, ürün ve içerikler saat başı değiştiriliyor. Bu durum, sürekli bir fırsat kovalama veya ilginç ürün görme heyecanını arttırıyor. @ FOTOPORT.COM 

Dijital fotoğraf saklama alanı veriyor 

Boğaziçi Üniversitesi'nden 1976'da mezun olan Engin Deniz, Fotoport.com'u kurmadan önce teknecilik dahil birkaç işe el atmış. 1999'da da internet bağlantısı sağlayan Raks.net'i kurmuş. Bir süre sonra da şirketini Gedik Holding'e satmış. 

Deniz, ardından biriki site ve tasarım yazılım şirketi kurdu. Ancak krizlerden olumsuz etkilendi ve bu şirketler battı. Yeni bir iş arayışındayken, 2003'te dijital fotoğrafın ayak seslerini işitip, online fotoğraf işine girmeye karar verdi. 

Şimdi kurduğu siteyle, elindeki dijital fotoğrafları saklamada sorun yaşayanların işini kolaylaştırıyor. Siteye üye olan herkese resimlerini indirip saklayabileceği 1 GB'lik bir alan veriyor. Kişi sakladığı resimlerden birini bastırmak istediğinde, kendisine indirimler sağlanarak bu hizmet de veriliyor. Deniz, dijital fotoğrafın gelecekte kağıda bastırılacağına çok inanıyor. 

Fotoport.com, iki yıl gibi kısa bir sürede 40 bini aşkın üye sayısına ulaştı. 30 kişilik ekiple çalışan Deniz şu bilgileri veriyor: 

"Fotoport, internet anlayışına uygun olarak sanal bir şirket olabilirdi. Ama fiziksel görünümün önemine inandığımdan, Beşiktaş'ta cadde üstünde işlek bir mekan seçtim. Makinelerimiz günde 100 sipariş alıp, 2 milyar liralık ciro yapabiliyor. Rock'n Coke gibi etkinliklere fotoğrafçı yolluyor, isteyene dijital fotoğraf makinesi kiralıyoruz." 

@ ESTORE.COM.TR 

Beş kişiyle işe başladılar 

Gülfem Uycan, Viyana'da uluslararası ilişkiler ve işletme eğitimi alırken internet hakkında okuduğu yazılardan etkilendi. İnternete çok inandı ve bu alana girmeye karar verdi. Türkiye'ye döndüğünde de İzi Adato'yla birlikte Estore.com.tr'yi kurdu. 

İşe başladıklarında ekipte beş kişi vardı. Şimdi ise çalışan sayısı 50'ye ulaştı. Geçen yıl 10 milyon dolar ciro yapan Estore.com.tr'un yönetimi, bu yılın yarısında bu rakama ulaşınca yıl sonu hedeflerini 20 milyon dolara çıkardı. 

Uycan, sanal mağazacılıkta püf noktanın müşteri odaklı çalışmak olduğunu söylüyor. Ancak bunun sanal olmayan dünyaya göre epey zor olduğunu da eklemeden geçemiyor. . 

Gülfem Uycan, internette yapılan her şeyin kesin insan duygusu olan ve müşterilerin kendilerini özel hissettiği şekilde olması gerektiğini vurguluyor: 

"Bir diğer önemli konu da teknoloji kullanımı.

İnternet hep en yeniyi kullanmanız, hep teknolojiyi yakından takip etmeniz gereken bir sektör. Bu alana girmek isteyen girişimcilere Türkçe içeriğin yeterli olmadığını hatırlatmak isterim. Bu alan hala bakir". 

@ BEBEK.COM 

İnternetten bebek ürünleri satıyor 

Bebek.com, 2000 yılında amatör tarzda bir bebek sitesi olarak, anne ve babaların tecrübelerini herkesle paylaşmaya yönelik oluşturuldu. Halil Erdoğmuş tarafından kurulan site önce Ixir'in dikkatini çekti. Ancak fiyatta anlaşamayınca, Erdoğmuş danışmanlık şirketi Digilane'e gitti. 

Erdoğmuş, Digilane'yle birlikte iki basamaklı bir model oluşturdu. Birinci adımda, ebeveynlerin 1, 3 yaş ve üstü yaşındaki bebeklerinin tüm ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri rehber bir içerik sitesi oluşturuldu. İkinci adımda da bu çocuklara yönelik ürünleri olan firmalara tanıtım ve alışveriş imkanı sunan eticaret sitesi hazırlandı. 

Site ekatalog mantığı olduğu şeklinde hazırlanıp, içinde bebek beslenmesinden, mobilyaya, içecek firmalarından bebek bakım ürünlerine kadar geniş bir yelpazeyi içerdi. Halen 35 firmayla çalıştıklarını hatırlatan Erdoğmuş şunları söylüyor: 

"Projeyi ben ve bir profesyonel birlikte hayata geçirdik. 2001'de aylık ciromuz bin dolardı. Günümüzde ise ayda 300 bin dolarlık ciro yapar hale geldik. Aylık 250 bin ziyaretçimiz var. Bunların 2 bini alışveriş yapıyor. 

İşletmeden tüketiciye ticaret (B2C) konusunda, uygulamaları da içeren 180 sayfalık bir tez hazırladım. Bu konuda ciddi bir gelecek var." 

Erdoğmuş, internet tabanlı iş yapmak isteyen girişimcilere, inançlı olmalarını öneriyor.