E-bebek.com’un kurucusu Halil Erdoğmuş, ilk başta bebek sahibi çiftleri ‘bebek bakımı’ konusunda bilgilendirmek için bir internet sitesi kurarak işe başlamış.Erdoğmuş, “Kızım yeni doğmuştu. İnternetten anne babaları bilgilendirmek için yola çıktık. ‘Siteye reklam alırız ve para kazanırız’ diye düşünüyorduk. 2001’de mali kriz patlayınca bu umudumuz son buldu ve biz de ‘İnternetten bir şeyler alıp satalım’ diye işin şeklini değiştirdik. 0-48 ay bebeklere ürün satan bir e-ticaret sitesi olduk. 2003’ten sonra sanaldan gerçek mağazacılığa da sıçradık ve bugün 22 mağazamız var. Günde 4 bine yakın fatura kesiyoruz” diyor.
400 KİŞİYE İSTİHDAM
Halil Erdoğmuş şöyle konuşuyor: “400 çalışanımız var. İnternetten satışlarımız, ciromuzun yüzde 22’si kadar. Ciromuz 2012’de 50 milyon dolara ulaştı. Topbaş Ailesi (Bahariye Grubu) 2011 sonunda yüzde 50.5’lik hissemizi alarak bize yatırım yaptı.”
Ebebek.com’un hikayesi
Halil Erdoğmuş İstanbul Üniversitesi İktisat Bölümünden 1991 yılında mezun olduktan sonra Yüksek Lisansını aynı üniversitede Uluslarası İlişkiler bölümünde yapmaya başlar 1992 yılında tez aşamasına geçiyor ancak hocası ile arası bozulunca yüksek lisans tez kurulundan geçemiyor. Sonra memleketi Uşağa geri dönüyor. Uşak’ta Türkiye’nin yerel ilk radyolarından birisini kuruyor. Bu sırada bir genç kendisine gelir ve babasının onu eczacı yapmak istediğini ama kendisini işletme okumak istediğinden bahseder. Bu genç Bilkent üniversitesinde okurken Halil ona bir bakıma burs sağlar. Mezun olduktan sonra Arthur Andersen’a girmeleri için teşvikte bulunur. Daha sonra bu gencin bir arkadaşına da Yüksek Lisans bursu verir.
Uşak’ta bulunduğu sırada aile işleri ile ilgilenir. Babasının kurduğu yazma işini büyütür. Babası pamuk’tan iplik yapar, bunu dokurlar ve yazma haline getiriler. 1996 yılında evlenir. Yazma işini 1,5 sene içinde 1 milyon USD lık ciroya ulaştırır. Evlendikten 3 ay sonra aile işinde ailevi sorunlardan dolayı ayrılır. Artık iş yaşamında tek başına kalmıştır. Eşi ile beraber İstanbul’a geri dönerler. Boyner Holding’de Benkar’a girer. 3 ay sonra Planlama ve Yeni Projeler Müdürü olur. Advantage kart çıkarken o da işinden ayrılır. Kendi sigorta şirketinin başına geçer. Sigorta acentesi Boyner holding’te çalışıken de vardır. İş durumu artık farklıdır. Aile şirketi çok büyük olmasına rağmen o artık o işten ayrılmıştır. Elinde eskisi ile kıyasla nerdeyse bir şey yoktur.
2000 Mart ayında Uşak’ta burs verdiği öğrenciler onu bulurlar. Bebek’te bir cafeye götürürler. “Halil bey, bu internet işinde bal tutan parmağını yalıyor mutlaka bir internet işi kuralım” derler. Halil “güzel hoşta ne kuralım” diye cevap verir. Karşıklı konuşmalardan sonra en ucuza ne nerede satılıyor ile ilgili bir site kuralım diye karar verirler. Tüm kampanyaların takip edileceği, Türkiye’de satılan tüm ürünlerin fiyatlarının okuyuculara verileceği bir iş modelini yapabileceklerini planlarlar. Bu iş için En Ucuz limited şirketini kurar ama www.enucuz.com.tr ismini ODTU kendilerine vermez. www.enucuz.com ismi içinde 150.000 USD isterler. Sonunda enucuz.com iş modelinden vazgeçer. Artık elde bir sigorta acentası ve bir de En ucuz limited şirketi vardır. Bazı birikimler ve Uşak’taki evler bir bakıma güvencedir ancak bu sırada Türkiye’de derin bir kriz yaşanmaya başlamıştır.
Bir gün internette dolaşırken bebeklerle ilgili bir site görür. Bu yeni iş modeli ilgisini çeker. Kafasına interneti sokan genç arkadaşlarına döner ve bebek ile ilgili bir iş modeline odaklanabilceklerini beraber bu işe başlamaları gerektiğini söyler. Onlardan beklediği taşın altına ellerini koymalarıdır, ama eski genç bursiyerlerin görevi belki de sadece internet fikrini Halil’in kafasına sokmakla bitmiştir. Onlardan herhangi bir hareket görmeyince Halil tek başına bebek işine girmeye karar verir. Sitelerinin adını bebeksitesi.com olarak alır. O zamanların en büyük internet sağlayıcısı ixir ile görüşürler. Toplantılar çok olumlu gider. Biz size ziyaretçi sağlarız bu sebeple internet üzerindeki sitenizin adının önemi yoktur derler. Halil bebeksitesi.com ismini pek tutmaz ve ixir’in söylediklerine de pek kulak asmaz. İsim konusu onun için önemlidir. Gelecekte çok daha kritik olacağını düşünür. Uşaktaki evlerden birini 40.000 USD satar ve 30.000 USD ile bebek.com, bebek.net, e-bebek.com, ebebek.com, gebelik.com isimlerini hepsini birlikte satın alır. Evlerden bir tanesi internet alan adlarına gitmiştir. İxir bu sırada Halil’in bahsettiği iş modeli ve sitesi ile işbirliği yapmaktan vazgeçer ve kendi kadın siteleri Nakita.com’da bebek ile ilgili modelleri kendileri uygulamaya geçerler. Halil bunun üzerine hırs yapar. Bebek.com ile Türkiye’nin en iyi anne bebek sitesi olacaktır.
Eylül 2000’de bebek.com sitesini açar. Sitenin gelir modeli sponsorluk ve reklama dayanmaktadır. Kasım ve Şubat krizlerinden sonra yazılım şirketlerinin zor durumda olduklarını görerek bunun kendisi için bir fırsat olabileceğini düşünür ve firmalar ile konuşmaya başlar. Treda ile elektronik ticaret yazılımı konusunda anlaşma yapar. Treda’ya 12.000 USD vererek e-bebek.com internet sitesi için düşündüğü elektronik ticaret altyapısını sağlar. Evin ikincisi’de Türkiye’deki kriz ile birikte 1 sene sonra satmak zorunda kalır. Artık elde nerdeyse sıfır kalmıştır. Sigorta acentesi ve kimsenin ne yaptığını bilmediği internet siteleri. Aile çevresi hatta çalışıtığı programcılar ve arkadaşları bile Halil’e inanmamaktadır. Bebek.com ve ebebek.com’un ne olduğunu bilmeyen yakın çevresi hatta eşi bile kuşku ile bakmaktadır. Evlendiklerinde varlıklı bir ailenin zengin çocuğu olan Halil Erdoğmuş’un artık durumu dışardakilere göre zordur. Dışardan bakıldığında belki böyle görülse de inancını ilk günden beri koruyan Halil işi nasıl geliştirebileceğini düşünmektedir.
Bebek.com sitesine içerik sağlamak için bebek dergilerinden ekonomik krizde işten çıkarılan bir bayanı işe alır. Haftalık olarak güncelledikleri bebek.com sitesi anne ve bebek ile ilgili bir çok konuyu sayfalarında ziyaretçilerine sunar. Bebek.com sitesindeki programı internetten bulduğu Marmara Üniversitesi’nde okuyan bir öğrenciye yazdırır. Sponsorluk ve reklam gelirleriyle ayakta kalmanın güçlüğünü gören Halil ebebek.com’da ürünler satmayı modeline ekler.
16 Eylül 2001 tarihinde e-bebek.com’u açmayı planlarlar. Bilişim fuarına katılarak e-bebek.com’u duyurmayı düşünürler. 5 Eylül’de fuarda standlarında ekibin 2 elemanından birisi olan satış ekibindeki bayan Halil’i cep telefonundan arar. Halil bey “kötü bir haberim var, satış yaptık” der. Satış onlar açısından kötü bir haberdir çünkü çalışan bir site dışında hiç bir şey hazır değildir. Taşıma firması ile anlaşma yapmamışlardır. Ellerinde stokları da yoktur. Bunun üzerine Halil “panik yapma şimdi firmayı ara ürünü hazırlasınlar bir de yanına hediye koysunlar” der. Taşıma firması olmadığı için ürünü ellerinde fotoğraf makinasını da alarak kendileri götürecek böylece hem ilk satış olduğunu müşterilerine müjdeleyecekler hem de ürünü kendileri taşıyacaklardır. Özlem hanım ilk müşterileridir. Sitelerinin ön sayfasına satın aldığı göğüs pompası ürünü ile birlikte resmini koyarlar ve bu mutlu haberi ziyaretçilerle paylaşırlar. Uzun süre bu ürün ana sayfada yer aldığı için en çok satılan ürün haline gelecektir. İlk satışı takip 11 Eylül’de ikiz kulelere çarpan uçaklar tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de ekonomik durgunluğun derinleşmesine sebep olur.
e-bebek.com açıldığında iş modelleri çeşitli bebek firmalarını bu sitede kendi ürünlerini göstermelerini sağlamak ve internet yönetimlerini kendilerinin sağlamasını mümkün kılmaktır. Elektronik alışveriş sitesinde farklı markalar ve firmalar kendileri ürünleri yönetmektedirler. Tek sepet yoktur. Kangurum.com’un bir bakıma sadece bebek için uygulanmış bir modelidir. Zaten Treda’nın bu programı daha sonra Garantialışveriş sitesinde de kullanılıyor. Bir bakıma sanal bir plazaya benzemektedir. Sipariş geldiğinde ilgili şirketin ekranında bu gösterilir. Aynı sipariş emri taşıma firmasına da iletilir ve taşıma firması ilgili mağazadan gidip ürünü alır fatura taşıma firmasında kesilir ve ürün bu şekilde müşteriye gönderilir. Bu iş modelinde e-bebek.com’un stok yapmasına gerek yoktur. Şirketlerden bu siteye girmek için başlangıçta 300 USD isterler. Bir çoğu bu parayı çok bulur. Onlar açısından bir açmaz oluşturur. Hem ürünlerini e-bebek.com’a koyacaklar hem de bunun için 300 USD vereceklerdir. Bir çoğu bunu kabul etmezler ve iş modeline inanmazlar. Az mağazada olsa e-bebek.com yavaş yavaş yol almaya başlar. 2001 Kasım ayında ilk önemli anlaşmalarını Mynet ile yaparlar. Bebek bölümündeki içeriği onlar sağlarlar. Bu işbirliğinden sonra diğerler işbirlikleri de ilerleyen aylarda Baskuda, kangurum gibi sitelerle yapılır.
İlk günlerde Halil site üzerinde havale kabul edilmemesi, taksit yapılmaması ve fiziksel satılmaması üzerine belli noktalar belirler ve bunları ısrarla savunur. Kesinlikle bu kurallara uymaları gerektiğini düşünür.
1992 yılında Yüksek Lisans tezini verememiş ve üniversiteden atılmıştır. 2003 yılında af çıkar. Hemen tezini bitirmek üzere başvurur. Tekrar aynı hocayı danışman olarak kendisine verirler. Bu iyi bir haber değildir. Tezinin konusu elektronik ticarettir. İstanbul Üniversitesi iktisat bölümünde okurken çok da iyi bir öğrenci olmayan Halil, Yüksek Lisans’taki 12 dersin 9’unu 100 ortalama ile geçer. Bu ikinci tez şansında tez kuruluna girdiğinde gene bir büyük tartışma yaşanır. Kuruldaki hocalar Türkiye’deki tüketicilerin internet üzerinden neden satın alacağı konusunda kendisini oldukça sıkıştırırlar. Israrlar internet üzerindeki alışverişin çok daha iyi olcağını ve insanların buna alışacaklarını anlatmaya çalışsada bu kuruldan da geçemez.
0 yorum:
Yorum Gönder
Konu Hakkında Bilgini Bilgini Paylaş